శ్రీ రామాయణం అయోధ్యకాండ సర్గ 78
అథ యాత్రాం సమీహన్తం శత్రుఘ్నో లక్ష్మణానుజః.
భరతం శోకసన్తప్తమిదం వచనమబ్రవీత్..2.78.1..
గతిర్య స్సర్వభూతానాం దుఃఖే కిం పునరాత్మనః.
స రామ స్సత్త్వసమ్పన్నః స్త్రియా ప్రవ్రాజితో వనమ్..2.78.2..
బలవాన్వీర్యసమ్పన్నో లక్ష్మణో నామ యో.?ప్యసౌ.
కిం న మోచయతే రామం కృత్వా స్మ పితృనిగ్రహమ్..2.78.3..
పూర్వమేవ తు నిగ్రాహ్య స్సమవేక్ష్య నయానయౌ.
ఉత్పథం యస్సమారూఢో రాజా నార్యా వశం గతః..2.78.4..
ఇతి సమ్భాషమాణే తు శత్రుఘ్నే లక్ష్మణానుజే.
ప్రాగ్ద్వారే.?భూత్తదా కుబ్జా సర్వాభరణభూషితా..2.78.5..
లిప్తా చన్దనసారేణ రాజవస్త్రాణి బిభ్రతీ.
వివిధం వివిధై స్తైస్తైర్భూషణైశ్చ విభూషితా..2.78.6..
మేఖలాదామభిశ్చిత్రైరన్యైశ్చ శుభభూషణైః.
బభాసే బహుభిర్బద్ధా రజ్జుబద్ధేవ వానరీ..2.78.7..
తాం సమీక్ష్య తదా ద్వాస్స్థాస్సుభృశం పాపకారిణీమ్.
గృహీత్వా.?కరుణాం కుబ్జాం శత్రుఘ్నాయ న్యవేదయన్..2.78.8..
యస్యాః కృతే వనే రామో న్యస్తదేహశ్చ వః పితా.
సేయం పాపా నృశంసా చ తస్యాః కురు యథామతి..2.78.9..
శత్రుఘ్నశ్చ తదాజ్ఞాయ వచనం భృశదుఃఖితః.
అన్తఃపురచరాన్సర్వానిత్యువాచ ధృత వ్రత:..2.78.10..
తీవ్రముత్పాదితం దుఃఖం భ్రాత్రూణాం మే తథా పితుః.
యయా సేయం నృశంసస్య కర్మణః ఫలమశ్నుతామ్..2.78.11..
ఏవముక్త్వా తు తేనాశు సఖీజనసమావృతా.
గృహీతా బలవత్కుబ్జా సా తద్గృహమనాదయత్..2.78.12..
తత స్సుభృశసన్తప్తస్తస్యా స్సర్వ స్సఖీజనః.
క్రుద్ధమాజ్ఞాయ శత్రుఘ్నం విపలాయత సర్వశః..2.78.13..
ఆమన్త్రయత కృత్స్న శ్చ తస్యా స్సర్వ స్సఖీజనః.
యథా.?యం సముపక్రాన్తో నిశ్శేషాం నః కరిష్యతి..2.78.14..
సానుక్రోశాం వదాన్యాం చ ధర్మజ్ఞాం చ యశస్వినీమ్.
కౌసల్యాం శరణం యామ సా హి నో.?స్తు ధ్రువా గతిః..2.78.15..
స చ రోషేణ తామ్రాక్ష శ్శత్రుఘ్న శ్శత్రుతాపనః.
విచకర్ష తదా కుబ్జాం క్రోశన్తీం ధరణీతలే..2.78.16..
తస్యా హ్యాకృష్యమాణాయా మన్థరాయా స్తతస్తతః.
చిత్రం బహువిధం భాణ్డం పృథివ్యాం తద్వ్యశీర్యత..2.78.17..
తేన భాణ్డేన సంస్తీర్ణం శ్రీమద్రాజనివేశనమ్.
అశోభత తదా భూయః శారదం గగనం యథా..2.78.18..
స బలీ బలవత్క్రోధాద్గృహీత్వా పురుషర్షభః.
కైకేయీమభినిర్భర్త్స్య బభాషే పరుషం వచః..2.78.19..
తైర్వాక్యైః పరుషైర్దుఃఖైః కైకేయీ భృశదుఃఖితా.
శత్రుఘ్నభయసన్త్రస్తా పుత్రం శరణమాగతా..2.78.20..
తం ప్రేక్ష్య భరతః క్రుద్ధం శత్రుఘ్నమిదమబ్రవీత్.
అవధ్యా స్సర్వభూతానాం ప్రమదాః క్షమ్యతామితి..2.78.21..
హన్యామహమిమాం పాపాం కైకేయీం దుష్టచారిణీమ్.
యది మాం ధార్మికో రామో నాసూయేన్మాతృఘాతకమ్..2.78.22..
ఇమామపి హతాం కుబ్జాం యది జనాతి రాఘవః.
త్వాం చ మాం చ హి ధర్మాత్మా నాభిభాషిష్యతే ధ్రువమ్..2.78.23..
భరతస్య వచశ్శ్రుత్వా శత్రుఘ్నో లక్ష్మణానుజః.
న్యవర్తత తతో రోషాత్తాం ముమోచ చ మన్థరామ్..2.78.24..
సా పాదమూలే కైకేయ్యా మన్థరా నిపపాత హ.
నిశ్శ్వసన్తీ సుదుఃఖార్తా కృపణం విలలాప చ..2.78.25..
శత్రుఘ్నవిక్షేపవిమూఢసంజ్ఞాం
సమీక్ష్య కుబ్జాం భరతస్య మాతా.
శనైస్సమాశ్వాసయదార్తరూపాం
క్రౌఞ్చీం విలగ్నామివ వీక్షమాణామ్..2.78.26..
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయ ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాణ్డే అష్టసప్తతితమస్సర్గః..
శ్రీదీపిక 